Reigi en Reishiki gedragscode en etiquette bij Judo

Reigi en Reishiki gedragscode en etiquette bij Judo

Reigi en Reishiki gedragscode en etiquette bij Judo

Reigi en Reishiki gedragscode en etiquette bij Judo

Reigi en Reishiki

Judo is een sport die vanuit twee perspectieven bekeken kan worden. Enerzijds is daar de olympische sport en anderzijds is er de Budo. Beide perspectieven hebben een bepaalde gedragsetiquette en omgangsvormen.


De Japanse termen voor deze omgangsvormen zijn Reigi en Reishiki. Reigi is een term die staat voor respect en hoffelijk. Reishiki staat voor dankbaarheid en beleefdheid, wat zich onder andere uit in het groeten en de ceremonie daaromheen.
Reigi en Reishiki hebben een aantal doelen. Deze zijn het willen scheppen van een positieve en respectvolle omgeving waarin we met elkaar trainen en voor elkaar zorgen. Een ander doel is het willen ontwikkelen van discipline, focus en concentratie. Het idee is dat je in die modus beter in staat bent om van je leraar, je Sensei, te leren. Deze principes gelden natuurlijk niet alleen voor Judo, maar voor alle andere vechtsporten en krijgskunsten, Japans of niet. Door de Japanse cultuur zijn ze echter meer geformaliseerd dan dat je bij een andere sport zou zien.
Ook bevorderen Reigi en Reishiki een gevoel van gemeenschap en verbondenheid. Door samen te groeten, te mediteren en deel te nemen aan ceremoniële handelingen, ervaren judoka's een gevoel van saamhorigheid en delen ze een gemeenschappelijke waardering voor de tradities en waarden van Judo, zoals deze door de oprichter van Judo, Jigoro Kano, vastgesteld zijn.
Elke dojo heeft zijn eigen nadruk op het benaderen van Judo. Een dojo waarbij erg op de wedstrijden en het sportieve aspect wordt gericht zal minder aandacht geven aan deze principes. Natuurlijk worden ze niet helemaal vergeten. Maar, als voorbeeld, de diepere betekenis achter het groeten zal dan niet uitgelegd worden. Een andere dojo die zich op de traditie richt kan vergaande ceremonies houden en enorm strikte regels aanhouden. Dit kan voor de westerling soms lastig zijn, omdat onze culturele vorming anders is dan die in Japan.

Een voorbeeld van een ceremoniële handeling die je altijd wel ziet is het groeten. Het Japanse woord hiervoor is Rei. De eerste groet is een buiging als je op de mat stapt. Hiermee erken je het werk wat door Kano gedaan is en de inspanning die alle betrokkenen gedaan hebben het Judo en de dojo en alles wat erbij komt mogelijk te maken. De volgende groet is naar je Sensei. Hiermee toon je de dankbaarheid en erkenning voor je leraar en dat wat hij jou probeert te geven. En als derde is natuurlijk het groeten naar elkaar. Je traint en sport met elkaar. Dit betekent dat we elkaar continu ter beschikking stellen aan elkaar. Dit vereist wederzijdse zorg, waardering, voorzichtigheid en dankbaarheid. Dat erkennen we met die groet, zowel voor als na elke oefening.
Het buigen is natuurlijk een erg zichtbaar deel van de gedragscode. Minder zichtbare dingen zijn je houding tijdens de training, zowel fysiek als mentaal. Je blijft vriendelijk en oprecht. Als je moe bent ga je niet hangen, maar probeer je je rust in een correcte houding te krijgen. Hiervoor wordt de term Shisei gebruikt.

Een ander voorbeeld gaat over gedrag in de dojo als je geen les krijgt. De Sensei die les geeft moet dit ongestoord kunnen doen. Dus als je niet op de mat bent ren je niet rond, maak je geen lawaai en verstoor je die les ook niet op een andere manier. Dit heet Reiho.

Als derde voorbeeld kan je denken aan zorg voor de dojo. Het gezamenlijk schoonmaken van de trainingsruimte is een gewoonte die je ook een extra gevoel van verantwoordelijk bijbrengt voor waar we samen mee bezig zijn. Sommige dojo's hebben een centraal punt dat heet de Kamiza. Dit is een soort altaar waar naast een aantal formele zaken ook een bloemstuk op kan staan. Het verversen van dit bloemstuk is dan ook deel van Reishiki.

Zo zijn er dus veel gedragingen en handelingen die om Judo heen bestaan die niet altijd zichtbaar zijn als je je zuiver op het sportieve element richt. Er zijn er nog veel meer dan de bovenstaande die hier genoemd worden. Over het algemeen zal de Sensei die zaken meenemen in het Judo onderwijs, op een manier die bij zijn overtuigingen en daarmee de richtlijnen van de dojo past.
Voor jezelf als Judoka zal een deel van die gedragscode en het volgen van die discipline je in meerdere of mindere mate aanspreken. Je zal voor jezelf ook moeten uitmaken hoe strikt je je aan die zaken wilt houden. Laat in ieder geval voorop staan dat respect en wederzijdse zorg overal fundamenteel is en door iedereen gegeven wordt.